Carlo di Carlo – Urodził się w 1938 roku w Bolonii. Debiutował jako reżyser filmem „La “menzogna” di Marzabotto” w 1961 roku. Był asystentem Piera Paolo Pasoliniego przy „Mamma Roma” (1962), „La Ricotta” (1962) i „Wściekłości (1963).

Po nakręceniu około czterdziestu filmów krótkometrażowych, wyreżyserował w latach 1971-1975 sześć filmów dla niemieckiej telewizji ZDF. Ostatni z nich „Un sistema infallibile”, był wielkim sukcesem na Biennale w Wenecji w 1976 roku. Jego pierwszy film pełnometrażowy, „Per questa notte”, reprezentował Włochy na Tygodniu Krytyki w 1978 roku w Cannes. Następnie kręcił filmy, programy kulturalne i sztuki telewizyjne dla RAI.

Pracował jako redaktor naczelny magazynów takich jak „Film selezione” i „TVC”, jest autorem książek i esejów, historykiem kina. Jego spotkanie z twórczością Michelangelo Antonioniego nastąpiło w 1964 roku, kiedy to opublikował pierwszą kompletną pracę na temat reżysera dla wydawnictwa Bianco e Nero (Centro Sperimentale di Cinematografia). W następnych latach napisał: „Il primo Antonioni” w 1973 dla wydawnictwa Marsilio (wraz z Giorgio Tinazzim); pisma o filmie „Fare un film è per me vivere” w 1995, „Efebo d’oro” nagrodzone dla najlepszej książki o kinie; „I film nel cassetto” w 1996, o nigdy nie zrealizowanych projektach filmowych; „Michelangelo Antonioni, Sul cinema” w 2004 o swojej aktywności jako krytyk filmowy. Napisał kilka książek z serii „Dal soggetto al film” wydawnictwa Capelli, redagowanej przez Renzo Renziego: „Il Deserto rosso” w 1964; „Zabriskie Point”, w 1970; „Professione: reporter” w 1974, a także „Il cinema di Antonioni” w 2002 dla wydawnictwa Il Castoro, oraz „Michelangelo Antonioni” w 2004 dla wydawnictwa Cinecittà Holding.

Był asystentem Antonioniego przy „Powiększeniu” z 1967, „Zabriskie Point” z 1970, „Chung Kuo. Cina” z 1972, „Zawodzie: reporter” z 1975 i „Po tamtej stronie chmur” z 1995, którego włoską wersję montował. Od 1988 do 1993 roku projektował i redagował dla „Cinecittà International” „Progetto Antonioni” – multimedialny projekt wznawiający wszystkie filmy Antonioniego i prezentujący je podczas 22 międzynarodowych wydarzeń. Towarzyszyła temu wystawa fotograficzna i pokaz malarstwa Antonioniego. W 1996 roku stworzył projekt powstającego Antonioni Museum w Ferrarze. Dla Cinecittà Holding wykonał w 2002 roku pierwsze „Personale” złożone z prac Antonioniego i o Antonionim, pokazywane na 59. MFF w Wenecji. Przedsięwzięcie objechało szereg krajów, w tym Pekin w 2004, gdzie po 32 latach zakazu wyświetlono chińskiej widowni „Chung Kuo. Cina”, dzięki wspólnej inicjatywnie włoskiego Instytutu Kultury i Academy of Cinema. W 2004 roku brał udział w przygotowaniach i produkcji „Lo sguardo di Michelangelo”, ostatniego dokumentu Antonioniego na temat odnowienia rzeźby Mojżesza autorstwa Michała Anioła. W 2010 roku otrzymał Srebrną Wstęgę za całokształt twórczości oraz „Premio Vittorio De Sica” za badanie i książki na temat twórczości Antonioniego.

Spojrzenie Michelangelo | Lo sguardo di Michelangelo – reż. Michelangelo Antonioni, 2004

IT | 2004 | 15 min.
reż|dir Michelangelo Antonioni scen|wr Michelangelo Antonioni, Enrica Antonioni, Carlo di Carlo zdj|ph Maurizio Dell’Orco muz|mus Michelangelo Antonioni mon|ed Roberto Missiroli ob|cast Michelangelo Antonioni

Do pustej Bazyliki św. Piotra w Rzymie wchodzi ponad 90-letni włoski reżyser, Michelangelo Antonioni Niepewnym krokiem chorego człowieka podchodzi do rzeźby Michała Anioła „Mojżesz”. Zaczyna się niezwykłe, wypełnione ciszą, kilkunastominutowe studiowanie dzieła.

Antonioni o Antonionim | Antonioni su Antonioni – reż. Carlo di Carlo, 2008

IT | 2008 | 55 min.
reż|dir Carlo di Carlo prod|pro Gian Luca Farinelli, Sara Rognoni, Enrica Serrani scen|wr Carlo di Carlo mon|ed Laura Pavone ob|cast Michelangelo Antonioni

Film zrealizowany został rok po śmierci Antonioniego. Carlo di Carlo, korzystając z archiwalnych, zarejestrowanych wywiadów z reżyserem kreśli intymny portret artysty, którego nieśmiałość kontrastowała z nieustraszoną postawą, jaką prezentował za kamerą.

Antonioni o Antonionim: wyjątkowe świadectwo

Michelangelo Antonioni odegrał kluczową rolę w XX-wiecznej kulturze. Jest jednym z najbardziej przenikliwych obserwatorów naszych czasów. Pokazał to w swoich analizach i badaniu „choroby emocji”, problemów, lęków i strachów przenikających współczesne społeczeństwo. Wypracował we własnych filmach indywidualne, oryginalne spojrzenie, które często potrafiło objąć wszystko.

Antonioni był głęboko związany z czasami, w których żył, potrafił jednak wyjść poza nie, stając się mistrzem stylu i innowatorem języka filmowego. Długo myślałem nad zrobieniem tego filmu, składającego się z materiałów, które nagrywane były im Lauf der Zeit, z biegiem czasu i zostały przez mnie ukradzione wtedy, kiedy były wyświetlane. Zebrałem je i przechowywałem w moim archiwum. Istnieje wiele wywiadów i rozmów w programach telewizyjnych, które przynoszą nam nowy, inny portret Michaelangelo Antonioniego.

Archiwalia obejmują jego wypowiedzi na przestrzeni dwudziestu lat, prezentowane krótko na antenie RAI, dwa fragmenty z jego przedostatniego wystąpienia (w grudniu 1985 roku) w „Maurizio Constanzo Show” i ostatni wywiad przeprowadzony przez Giana Luigi Rondiego z okazji 90. urodzin kina, na krótko zanim Antonioni został dotknięty chorobą.

Dlatego też, z pomocą Direzione Generale per il Cinema Ministerstwa Dziedzictwa Kulturowego raz Cineteca di Bologna – w 1980 roku jej Burmistrz Renato Zangheri przyznał Antonioniemu najwyższą nagrodę w mieście, złotego Archiginnasio, a Roland Barthes wygłosił swoją słynną mowę, „Drogi Antonioni…” – uznałem, że ten film, po ponad czterdziestu latach znajomości z Michelangelo, będzie dla mnie najlepszym sposobem, aby upamiętnić go i przedstawić jego żonie Enrice z umiłowaniem.

Trwające tak długo odkrywanie na nowo słów, myśli i refleksji Antonioniego, słuchanie dzisiaj jego głosu z tym niezmiennym i niemożliwym do pomylenia emilijskim akcentem, żywego, lecz w tym samym czasie tak odległego, jest silnym, intensywnym emocjonalnie przeżyciem.

Wyjątkowe świadectwo autora, pokazującego samego siebie, nie będącego małomównym. Rzadko zdarzało mu się być tak otwartym. To opowieść Antonioniego, który mówi o swojej pracy i życiu, ustawia się na linii, gotów bronić swoich wyborów z wytrwałością i odwagą. Patrzącego uważnie – i do przodu – na zmiany i w przyszłość: „intymny” portret Antonioniego, niekiedy nieśmiałego czy zakłopotanego przed mikrofonami, niekiedy surowego, a kiedy indziej otwartego, ciepłego, uprzejmego, ironicznego i dowcipnego.

Raz jeszcze, Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Wenecji – ten sam, który witał go jako bohatera tak wiele razy – prezentuje go po raz pierwszy, tutaj i teraz, rok po jego śmierci.

Carlo di Carlo, 2008 | tekst napisany z okazji premiery filmu na MFF w Wenecji